Her Nodi Trawma Camdriniol Paediatrig i’r Pen yn ystod Pandemig COVID-19

Ymchwilwyr: Dr Laura Elizabeth Cowley (Iechyd Cyhoeddus Cymru/Canolfan Genedlaethol ar gyfer Ymchwil i Iechyd a Lles y Boblogaeth) a Dr Andrew Adesman (Adran Paediatreg, Steven ac Alexandra Cohen Canolfan Feddygaeth Plant, Efrog Newydd/ Donald a Barbara Zucker Ysgol Feddygaeth yn Hofstra/Northwell, Hempstead, Efrog Newydd)

Yn eu cyhoeddiad, mae’r ymchwilwyr yn rhoi sylwadau ar yr astudiaeth ymchwil ganlynol: Hospital Admissions for Abusive Head Trauma at Children’s Hospitals During COVID-19 | American Academy of Pediatrics (aappublications.org). Ceir yr esboniad llawn yma: The Challenge of Identifying Pediatric Abusive Head Trauma During the COVID-19 Pandemic | American Academy of Pediatrics (aappublications.org).

Yr Her

Mae trawma camdriniol i’r pen (AHT) yn brif achos o farwolaeth drawmatig mewn babanod a phlant ifanc. Mae’n hollbwysig nodi’r trawma mewn pryd gan fod plant sy’n dioddef o AHT yn aml yn cael eu  cam-drin am gyfnodau parhaus. Fodd bynnag, mae nodi AHT yn heriol oherwydd bod arwyddion a symptomau clinigol yn gallu amrywio a bod yn anamlwg, sy’n golygu bod ymarferwyr yn aml yn gallu colli AHT.

Mae pandemig COVID-19 wedi cael effaith ddofn ar deuluoedd ac aelwydydd. O ganlyniad, mae pryderon y gall plant fod yn fwy tebygol o gael eu cam-drin yn gorfforol a gall rhai achosion fod heb eu diagnosio.

Yr ymchwil

Cynhaliwyd astudiaeth genedlaethol yn yr Unol Daleithiau a oedd yn archwilio newidiadau i nifer y plant a aeth i’r ysbyty gydag AHT yn ystod pandemig COVID-19. Gan ddefnyddio data o gronfa ddata’r System Gwybodaeth Iechyd Paediatrig, cymharodd yr awduron gyfraddau derbyn plant i’r ysbyty gydag AHT a nodweddion demograffig a derbyn allweddol mewn 49 o ysbytai plant o fis Mawrth i fis Medi 2020 â’r un nodweddion rhwng yr un misoedd ar gyfer y 3 blynedd blaenorol.

 

Y Canfyddiadau

• Cafwyd lleihad ystadegol sylweddol mewn nifer y plant a dderbyniwyd i’r ysbyty gydag AHT yn ystod pandemig COVID-19 o’i gymharu â phob blwyddyn flaenorol.
• Ni chafwyd unrhyw wahaniaethau ystadegol sylweddol mewn cyfran y plant a dderbyniwyd i uned gofal dwys, neu a oedd angen peiriant anadlu arnynt, neu a oedd ganddynt waedlif isdwral (llid sy’n peri i’r ymennydd waedu) neu waedlif retinol (gwaedu yn retina’r llygad), neu a fu farw o’u hanafiadau.

Yr Effaith

Awgryma tystiolaeth, hyd yn oed pan geisir gofal meddygol, y gall gweithwyr meddygol proffesiynol fethu adnabod llawer o achosion AHT, hyd yn oed heb yr heriau ychwanegol a achosir gan y pandemig. Os yw achosion llai difrifol o AHT yn cael eu colli , gallen ni ddisgwyl achosion mwy difrifol o AHT mewn ysbytai a/neu gam-drin corfforol yn ystod cyfnod COVID-19 o’u cymharu â chyfnodau blaenorol, ond nid dyma’r achos. Dangosa hyn,  er bod data derbyn cleifion i’r ysbyty yn ddiymwad ddefnyddiol ar gyfer asesu cwmpas AHT , mae’n cynrychioli dim ond 1 darn o’r pos. Am y rheswm hwn, mae’n bwysig ystyried yr holl esboniadau posib yn ystod yr adeg ddigynsail hon, a rhaid archwilio damcaniaethau newydd wrth fynd ymlaen.

Dylai ymchwil bellach ganolbwyntio ar ddatglymu’r ffactorau sy’n ysgogi newidiadau i ddefnydd o ofal iechyd, a llunio a gweithredu ymyriadau i wella dealltwriaeth o effeithiau tymor byr a hirdymor COVID-19 ar drais a chamdriniaeth mewn plant a’u lleihau.

Publication – Cowley L, Adesman A. ‘The Challenge of Identifying Pediatric Abusive Head Trauma During the COVID-19 Pandemic’. Pediatrics July 2021, 148 (1) https://pediatrics.aappublications.org/content/148/1/e2021050612